Muối Cá Lá É

Muối cá khô lá é chuẩn vị

• Là món ăn hàng ngày của người dân tộc Jrai vùng Cheo Reo – Phú Bổn (nay là Ayunpa) và cũng là một món ăn đặc sản Tây Nguyên.
• Muối cá lá é được làm công phu nhưng nguyên liệu lại rất đơn giản: cá trong suối, lá trong rừng nhưng lạ, độc đáo và rất ngon.
• Lá é là loại lá có mùi hương và dáng lá hơi giống rau húng quế của mình nhưng vị nồng hơn và cành cũng như lá nhỏ hơn, khi nhấm thử trong lưỡi thì cả hương lẫn vị đều đậm đà, thơm hơn rau quế. ngọt cũng là một loại lá rất đặc biệt của vùng Tây nguyên, chỉ có vào tháng 10 – 11 hàng năm. Lá lớn hơn lá gấu. Vào mùa, người Jrai hái và đem phơi khô rồi cứ gác ở chái bếp để dùng quanh năm, khi nhấm thử, vị của lá như bột ngọt nhưng lại là vị ngọt rất tự nhiên.
• Người Tây Nguyên bắt cá trích nơi các dòng suốt nước trong văn vắt, mang về xâu lại thành từng xâu, phơi hơi se se rồi gác trên chài bếp, chỗ gần bếp lửa. Khói và hơi nóng hàng ngày sẽ làm thịt cá chắc lại và có mùi khói ám rất lạ.

Cách làm muối cá khô lá é của người Tây Nguyên rất thân thuộc với cuộc sống

Cá trích đã khô đem nướng trên lửa than riu riu, cứ nướng một mặt chứ đừng trở nhiều – khác với cách nướng của người Kinh là trở đều hai mặt trong suốt quá trình nướng.

Khi cá đã cháy sém một bên, người ta mới lật qua mặt còn lại nướng tiếp. Có thể nói, mọi nguyên liệu và dụng cụ để thực hiện món cá này đều đơn giản đến đáng ngạc nhiên, ngay cả phần vỉ nướng.

Người Jrai không dùng vỉ nướng cá mà lấy thân tre chẻ ra như những cái nẹp, kẹp cá rồi dùng chính lạt tre cột ở hai đầu và nướng.

Khi dùng, lá é được phơi cho héo khoảng 50%, thấy lá sầu sầu là được. Khi đã héo, lá rũ xuống, người ta tước lá khỏi cọng.

Khi cá đã chín vàng đều, gỡ bỏ ruột, xương, da cá. Thịt cá xé nhỏ, cho vào cối cùng với lá é phơi héo và giã. Khi giã, cho muối hột vào từ từ và giã đến khi lá, cá và muối quện vào nhau, sau cùng thì cho ớt khô và cọng ** ngọt.

Sau khi phơi khô ngọt, người Jrai lấy và giã nhiều lần cho thành bột rồi cất đi để riêng, lúc nào dùng sẽ lấy ra để nêm nếm món ăn, hoặc trộn chung với lá é, cá trích.